THE CIRCLE’DAN KEŞİF #1: ORHAN ONUK
Mimari odaklı kültür-sanat platformu The Circle, Pre- işbirliğiyle “Keşif” sergilerinden ilkini düzenliyor. The Circle’ın ilk keşfi Orhan Onuk’un eserlerini portre/otoportre odaklı bir seçkiyle sunan (Oto)Portre…
Rembrandt’tan Van Gogh’a, Egon Schiele’den Frida Kahlo’ya, Caravaggio’dan Basquait’ya, Edvard Munch’tan Francis Bacon’a kadar birçok sanatçı kendilerini, kendi zihinlerindeki öz-imgelerini tuvale geçirdi. Bu öz-imge varolan kimliği gösterebildiği gibi, yeni bir kimlik inşasını da içerebilir. Başka bir deyişle, kişinin kendine bakışı hem bir ‘kendini-temsil’ biçimi, hem de bir ‘kendini-yaratma’ hali olabilir. Portre için de benzer bir şey geçerli: portresi yapılan kişi hem temsil edilir, hem de bir bakıma yeni bir kimlik kazanır. Sanatçının gözü hem ötekine tanık olur, hem de bazen ötekini bir kurmaca olarak yeniden yaratır.
Orhan Onuk’un yaptığı otoportre ve portrelerde bu iki eğilimi de görmek mümkün. Otoportrelerinde kendine dair çeşitli tanıma ve kurmaca hamleleri geliştiren Onuk, yaptığı portrelerde ise kendisini etkileyen ötekileri temsil etme ve onları yeniden yaratma arzusu sergiliyor. Kendisi ile öteki arasında gidip gelirken otoportre ve portre arasındaki ayrımlar da belirsizleşiyor.
Onuk’un Picasso’nun “mavi dönemi”nden etkilenen “Otoportre: Dağ”, “Otoportre: Yanardağ” ve “Otoportre: Süzülen Bir Figür” adlı resimlerinde kendine bakışına soyut ve ekspresyonist bir tutum hakimken, kendini ‘ressam’ olarak çizdiği otoportrelere daha realist bir ton hakim. “Güneş Altında Yılanlı Otoportre” ise fovistleri andıran parlak renkleriyle tekinsiz bir aura yaratıyor. Karakalem otoportrelerinde ise kendini çeşitli kimliklerle yeniden tanımlayan Onuk, bazen de başka kimliklere dair birer ‘portre’ üretmiş oluyor. Orhan Onuk’un Ashille Gorky anısına yaptığı iki büyük çalışma da daha realist bir üslupla portrenin coğrafi ve siyasi anlamını hissettiriyor. Gorky portresi, sanatçının trajik sürgün hikayesini hissettirirken, Gorky’nin ‘Anne ve Çocuk’ adlı işinin yeniden üretimi, resmi tarihyazımında unutulan bir figürü yeniden hatırlatıyor.
Esin kaynakları arasında Jean-Michel Basquiat, Giacometti, Picasso, Vincent van Gogh, Edvard Munch, Egon Schiele, Otto Dix, Chris Ofilli, Francisco Clemente, Ashille Gorky ve Marlene Dumas’ı gösteren Orhan Onuk ziyaretçileri portre, otoportre ve “bakışın” anlamı ve gücü üzerine tekrar düşünmeye davet ediyor.
